ÇAMUR ATMAK

En son Türkiye gezimde, ülkemizin çamur atma huyu dikatimi bir hayli çekti . İnsanların yaptıklarını (veya yapmadıklarını) eleştireceğimize, onların atalarını küçük düşürmeye çalışmanın kültürümüzün bir parçası olduğunu herhalde unutmuştum. Ayrıca fertlerin sülaleleriyle ilgili bu iddiaların toplumu çok ilginlendirdiğini görünce de oldukça şaşırmıştım. 

Bu sefer, Orgenaral Büyükanıt, atalarının dini inancının (veya etnik kökeninin) medyamıza sık sık getirilenler arasındaydı. Bunun nedenlerini kestirmeye çalışıyorken, bir arkadaş bana bir “bomba” haber getirmişti. Okuduğu bir kitapta, Osmanlı İmparatorluğunun birkaç Şeyhül İslamı’ının Musevi kökenli olduğunu “gerçeğinin” açıklanmasını heyecanla anlatmıştı. Bu haberin önemini iyice kavramak için arakadaşa, birinin İmam, müftü veye Şeyhül İslam olmak için minumum bir süre (örneğin birkaç asır) Müslüman olması gerektiğini bilmediğimi söylemiştim. Dediğimi anlamamış görünen arkadaşa, Büyükanıt’a yönlendirilen “çamurla” Şeyhül İslam’lara yönlendirilen arasında bir fark görüp görmediğini sormuştum. Yanıt ilginçti: Biri yalandı öbürü doğru!

Çamur atmak, özellikle seçimler sırasında, Amerikan toplumunca da uygulanan bir karalamadır. Fakat Amerika’da çamur genelde ferde yöneltilir, atalarına değil. Fertlerin dini inançları, ataları ve etnik kökenleri önemli değildir. Örneğin, Amerika devriminin önemli isimlerinden (resmi 10 doların üstende olan ve Jefferson’un ikinci başkanı Aaron Burr tarafından duelloda  öldürülen) Alexander Hamilton’un babasının kim olduğu bilinmemektedir. Aydın toplumlar şu gerçeği çoktan keşf etmişlerdir: Bir insanın değeri yaptıklarıyla ölçülmelidir, atalarının yaşamları veya inançlarıyla değil. Bir kişinin ataları kişinin yaptıklarıyla (iyi veya kötü) yargılanamayacağı gibi, bir kişinin atalarının inandıkları veya yaptıkları da o kişiye atf edilemez. Soylarındaki “asil” kanın kendilerine kırallık, ağalık, veya şeyhlik hakkı verdiklerini iddia edip, insanlığı sömürenlerden bıkmış olmamız gerekmez mi?

Barbaros (İspanyolca Kızıl Sakal lakablı Hiristiyan korsan), Mimar Sinan (Kayserili devşirme), ve Sokullu Mehmet Paşa (Slav devşirme) gibi iftiharla baktığımız tarihi kahramanlarımızın atalarının Türk veya Müslüman olmamaları onları küçültür mü? Son Osmanlı padişahının kanı 1/16000’de Türk’müş ve hemen hemen hepsinin annesi Hiristiyan dönmesiymiş. Bu bir problem değilken, Şeyhül İslam’lardan bazılarının Yahudi dönmesi olabileceği neden problem edilir?

Bir insanın değerini atalarıyla ölçmenin birçok saçma örneği vardır. Bunlardan biri Ortodoks Musevilerin uyguladıklarıdır. Müsevilikte önemli olan annedir ve Ortodoks mezhebinde önemli olan, 7 kuşak “temiz” bir anneden gelmektir. Bundan birkaç yıl önce, bir ortodoks çift ya boşanmak ya da dinlerini terk etmek zorunda bırakıldılar çünkü kadının 7 kuşak önceki atasının kim olduğu tespit edilememiş! Bu uygulamanın saçmalığını gören herkes, geçmiş kuşaklarla uğraşmanın saçmalığını neden göremez anlayamam.        

Her toplumda “asil” kanın çok önemli olduğuna hala inanlar vardır. Peygamberlerin soyundan gelmenin önemine Amerika’da bile inanan önemli bir kesim vardır, fakat Türkiye’nin aksine bu inanç, ülkenin büyük çoğunluğunu ilgilendiren bir konu değildir.

Ataları arasında “kötü” birinin olması, o kişinin iyi veya kötü olduğunun bir göstergesi değildir. Dolayısıyla General Büyükanıt’ın, İsmail Cem’in, Mimar Sinan veya Sokullu Mehmet’in dede veya ninelerinin kimler veya neler olduğu kimseyi ilgilendirmemesi gerek. Aksi taktirde birinin atalarında Hiristiyanlık (veya Musevilik veya Arnavutluk, veya Rumluk) var diye o kişiyi kötüleyip, Mimar Sinan veya Barbaros veya Sokullu veya Fatih Sultan Mehmet’le (hem anne annesi ve hem de annesi Rum’muş) iftihar etmek saçma değil midir? Acaba geri kalmışlığımızın nedenlerinden biri bu saçmalığı görmememezlikten gelmek midir?  

Yorum eklemek istiyorsanız, lütfen buraya tıklayınız...
 

Hicri Köroğlu